के दलिले चाहिँ प्रेम गर्नै नपाउँने हाे ? रुकुम घटनाले मनमा उब्जाएको प्रश्नहरु, कृपया २ मिनेट छुट्याएर पढिदिनु हाेला ।

रुकुम घटनाले मनमा उब्जाएको प्रश्नहरु :

मैले सुनेको थिए, प्रेम अन्धो हुन्छ तर होइन रहेछ प्रेम त दलितको लागि मृत्यु पो रहेछ । प्रेम दुई आत्माको मिलन हो भन्थे तर दलितको लागि मृत्युको बाटो रहेछ ।

प्रेमको कारणले दलितको ज्यान जानु दुःखको कुरा हो तर यहाँ ज्यान गएको भन्दा पनि मानिसको घटिया सोचको हो । हामी २१ औँ शताब्दीमा छौँ र पनि बिचार चाहिँ उही पूरानो गछौँ । हिन्दु धर्मले कहिले पनि दलितलाई मानिस भनेर सम्बोधन गरेन, कामी, सार्की, दमाई, पोडे जस्ता शब्द प्रयोग गरे ।

संसारका देशहरुमा मानिसको व्यक्तित्वले चिनिन्छ तर नेपालमा जातले मानिस चिनिन्छ । दलितले चाहे जति सुकै असल काम गरोस बाहुनको नजरमा उ एक दलित हो त्यो भन्दा माथि उठ्न कहिल्यै सक्दैन ।

धेरैले मलाईं सोध्छ किन तैले हिन्दु धर्म छोडेको ?

मित्र मैले हिन्दु धर्म छोडेको होइन तर मेरो बिचार सँग हिन्दु धर्म मिल्न नसकेको हो । म विचार गर्छु मानिसमा कुनै जात हुदैन तर हिन्दुमा ४ जात छन् । म बिचार गर्छु मानिस सबै बराबार छ तर हिन्दु धर्म भन्छ, त गलत छस् मानिस सबै बरारबर छैन यहाँ धेरै जात छ । म बिचार गर्छु सबैले समान अधिकार पाउँनु पर्दछ तर हिन्दु धर्मले भन्छ होइन सबैलाई समान अधिकार दिनु हुदैन नत्र हाम्रो अस्तित्तव समाप्त हुन्छ । म बिचार गर्छु सबैले शिक्षा पाउँनु पर्छ तर हिन्दु धर्मले भन्छ दलितले पढेभने हाम्रो सेवा र गुलाम कसले गर्छ यसैले सकेसम्म दलितलाई पढ्न दिनु हुन्न । म विचार गर्छु हामी पहिला मावन हुनु पर्छ र मानवता देखाउँनु पर्छ तर हिन्दु धर्मले भन्छ दलित माथि कुनै मानवता देखाउँनु हुदैन, दलितलाई सकेसम्म तल राख्नु पर्छ, छुवाछुत गर्नु पर्दछ र सानो दर्जामा राख्नु पर्छ र पशु बरारबर सोच्नु पर्छ ।

अब मित्रहरु भन्नुहोस के मैले हिन्दु धर्म छोडेको हो र ? हिन्दु धर्मले मलाई छोडेको हो । हिन्दु धर्मले मलाई कहिल्यै मानवता सिकाएन तर जातित्व भेदभाव मात्र सिकाए । हिन्दु धर्मले मलाई कहिल्यै नैतिक कुरा सिकाएन तर सके सम्म दलितलाई हेप्नु पर्छ र शोषण गर्नु पर्दछ भनेर सिकायो ।

मैले पछि स्पष्ट रुपमा थाहा पाए कि कुनै पनि दलितले यदि हिन्दु धर्म नै मेरो धर्म हो भनेर विचार गर्छ भने उसले यो कुरा स्वीकार गरिरहेको हुन्छ कि म भन्दा उच्च जातको म गुलाम हो , म पशु हुँ, मेरो अस्तित्व केही छैन, म मानिस होइन तर म दलित हुँ, म हिन्दु धर्ममा यसकारण जन्मे कि मैले यो भन्दा अधिल्लो जुनीमा पाप गरेको छु, मेरो भगवान बाहुन हो, त्यसले मात्र पाल्न सक्छ ।

रुकुमको घटनाले उव्जाएको प्रश्नहरु

· के दलितको लागि मन हुदैन र ?

· के दलितले चाहिँ प्रेम गर्न हुदैन र ?

· के दलितले चाहिँ उच्च जातिसँग जीवन बिताउन नपाउने हो र?

· उच्च जातिहरुले रगत किन्न जात जात सोध्छ होला त?

· सबै गाउँले मिलेर एक केटालाई मार्दा त्यहाँ मानवता भएको कोही हिन्दु थिए होला ?

· हिन्दु धर्म माथि विश्वास गर्ने मानिसहरु सँग अलिकता पनि मानवता बाकीँ छ ?

· कहिले देखी हिन्दुहरुले दलितलाई हेर्ने नजर समान हुन्छ ?

· कहिले सम्म बाहुनको अधिनमा दलितहरु बसिरहने ?

· दलित पछि परेको होकि पछि पारिएको हो ?

· यदि भन्दैमा वा लेख्दैमा जायित भेदभाव हट्ने हो भने आज भन्दा ५० बर्ष अधि नै जातिय भेदभाव हटिसक्थ्यो तर किन हटेन ? अब कसरी हट्ला?

· फेरी पनि दलित माथि शोषण गरिएको समाचार कति सुन्नु पर्ला ?

· प्रेमको कारणले नै एक दलितले आफ्नो ज्यान गुमाउनु पर्छ भने के दलितहरुलाई प्रेम गर्ने अधिकार हिन्दु धर्मले दिएको छ ?

· उच्च जातका सँग तल्लो जात विवाह गर्न हुदैन भनेर नियम कसले बनायो ? के मुस्लिमले बनायो ? कि ख्रीष्टियानहरुले बनायो ?

· दलित र हिन्दु धर्म छोडेर अर्काे धर्ममा विश्वास गर्नै व्यक्ति बराबर हो भनेर कसले भने ? ख्रीष्टियान भने ? मुस्लिमले भने ?

· दलित मित्रहरु म तपाईहरुलाई सोध्न चाहान्छु, तपाईले हिन्दु धर्म मानै विश्वास गरि राख्नु कारण के हो ? के तपाईंलाई दासत्व मन पर्छ हो ? तपाईंलाई अरुको गुलाम बन्न मन पर्छ हो ? तपाईंलाई भेदभाव मन पर्छ हो ? तपाईंलाई अशिक्षित भई रहन मन पर्छ हो ? तपाईंलाई तल्लो जात भनेर भनेको सुनि रहन मन लाग्छ हो ? या तपाईं लाई बाहुनको लालचिपूर्ण खोक्रो आश्वासन मन पर्छ हो ?

· आज सम्म कुन चाहिँ मन्दिरको उपाध्याय वाहुनले एक दलित स्त्रीहरु विवाह गरेर त्यस स्त्रीलाई उपाध्याय वाहुनी बनाई पुजाहारी काम गर्न लगाएको छ ?

· तपाईं दलित भनेर नामकरण कसले गरेको थिए ? के मुस्लिम आएर भने वा ख्रीष्टियानले भने ?

· छुवाछुत प्रथा आफै हट्छ कि हटाउनु पर्छ ? हटाउनु पर्छ भने किन ढिला ? विल्पक खोजौँ ।

· तपाईंले हिन्दु धर्मलाई छोड्नु धर्म परिवर्त गरेको भनिदैन मित्र तर स्वतन्त्र भएको भनिन्छ । अब स्वतन्त्र चाहानु हुन्छ वा गुलामी नै बनि रहनु हुन्छ ?

· जुन घरमा तपाईंको सम्मान नै हुदैन भने किन तपाईं त्यही घरमा नै बसि रहनु हुन्छ ? के तपाईंको लागि अरु कुनै विकल्प छैन र ?

देखिने रुपमा आज एक केटा मारिए तर नदेखिने रुपमा हरेक दिन हाम्रा दलित दाजुभाई दिदि बहिनीहरु मरिरहेका छन् । आफ्नो भाग्यमा नै यस्तो रहेछ भनेर भाग्यलाई दोष दिई रहेका छन् । मित्र वास्तवमा भाग्य हुदैन यो त बाहुनहरुले आफ्नो कमाई खानको निम्ति बनाएको जाल मात्र हो । हामी यदि भाग्यमा नै विश्वास गरिराख्यौ भने हेरेक दलित शोषणमा पर्छ र हरेक बाहुन शोषणकारी बन्छ । आफ्नो सिमाको घेरा भन्दा माथि उठ्नु होस् । जातिय भेदभाव हटाउनको लागि हातेमालो गरौँ । जे काम तपाईं गर्न सक्नुहुन्छ त्यो काम म गर्न सक्दिन, जुन काम म गर्न सक्छु त्यो काम तपाईं गर्न सक्नु हुन्न तर हामी मिलेर महान काम गर्न सक्छौँ । तथाकथित जातिय भेदभाव विरुद्धमा नउठेसम्म यहाँ केही हुदैन । मार्टिन लुथर किंगको पहलमा काला र गोरा जातको भेदभाव हटे, विलियम केरीको संलग्नतामा वालविवाह रोकिए अब हाम्रो पालोमा यो जातिय भेदभाव रोकिनु पर्छ र दलित मारिने काम बन्द गरिनु पर्छ ।

उनले प्रेम गरेको कारण आफ्नो ज्यान गुमाएको होइन तर दलित भएर आट गरेकोमा ज्यान गएको हो । उनले समाजलाई रुपान्तरण गर्न खोजे तर निज सोच भएको समाजले मारिदिए । उनी वास्तवमा कुनै दलित होइन तर दलित त त्यो व्यक्तिहरु हो जसले दलित भनेर उसलाई मारे । खोलामा फाले । उ मरेको होइन तर समाज परिवर्तको लागि शहिद भएको हो । उ अस्तिाएको छैन तर तारा झै सधै चम्किरहेको छ ।

उ मेरेको होइन तर मारिएको हो । उ मरेको होइन तर समाजको लागि शहिद भएको हो । हो शहिद भएको हो । त्यस्ता व्यक्तिहरु कहिल्यै मर्दैन जसले समाज परिवर्तनको लागि आफ्नो ज्यान दिन्छ ।