इसाइ मण्डली इतिहासको युगहरू

Writer:Sangam Shrestha.

                         मण्डली इतिहासलाई हेर्दा विभिन्न समयवधिमा कहिले देखि कहाँ सम्म, कोद्वारा, के कस्ता कार्यहरु भए केवल मण्डली इतिहासले समेट्दै आएको पाइन्छ । येसु ख्रिस्टको समयमा, उहाँले जे गर्नुभयो सो कुराको विवरण अत्यन्तै छोटकरीमा सुसमाचारका पुस्तकहरुबाट अध्ययन गर्न सकिन्छ । वास्तवमा यो नै मण्डली इतिहासमा येसु ख्रिस्टको युग हो । यस युगलाई बिं.सी ४ देखि ए.डि २९–३० सम्मलाई दिन सकिन्छ । यसपछाडि क्रमश विभिन्न युगहरुको शूरु भएको र त्यहि समयमा उतm अवधिको अन्त्य भइ, अर्काे नयाँ युगको थालनि भएको कुरा मण्डली इतिहासको अध्ययनबाट थाहा गर्न सक्छौं । ति युगहरको विषयमा क्रमश छोटकरीमा हामी यहाँ टिपोट गर्नेछौं ।

१. प्रेरितहरुको युग ( ए.डि ३०–१००) ( येसु ख्रिस्टको स्वर्गरोहण देखि यूहन्नाको मृत्यु सम्म)

ः– लगभग ३० ए.डि मा येसु ख्रिस्टले आफ्नो प्राण क्रुसमा त्याग्नुभयो । पुनरुथान  हुनुभयो र अन्तिम आज्ञाहरु दिनुभयो । येसुको स्वर्गरोहण पछि चेलाहरु प्रतिज्ञाका आत्माको प्रतिक्षामा येरुसलेममा पेन्तिकोषको दिन सम्म पर्खिरहेको थियो । जब पवित्रआत्मा आउनुभयो तब आत्माले भरिएर पत्रूसले त्यहि दिन मानिसहरुको भिडलाई प्रचार गरे । जस्को फलस्वरुप आ–आफ्ना पापहरु स्वीकार गरेर ३००० मानिसहरुले येसु ख्रिस्टमा विश्वास गरे र त्यहि दिन पानिको बप्तिस्मा पनि लिए । ए.डि ६४ तिर रोमी सम्राटले मण्डलीको विरोधमा तरवार उठाएका थिए । फलस्वरुप धेरै ईसाइहरु सहिद भए । प्ररित यूहन्नाको मृत्यु संगै प्रेरितिय युगको अन्त्य भएको कुरा मण्डली इतिहासले स्वीकार गर्दै आएको छ ।

२. सतावटको युग (ए.डि १००–३१३) (प्रेरित यूहन्नाको मृत्यु देखि लिएर सम्राट कन्स्टेन्टाइनको उर्दि सम्म)

ः– प्रेरितीय युगको मण्डलीको सफल्ता पश्चात मण्डली रोमीहरुको सतावटमा परेको थियो । यस समयमा रोमीहरुले ईसाइहरुको हरेक कुराहरुले पूर्ण रुपले नाश गर्ने अठोट गरे । यहि युगमा हजारौं ईसाइहरु बन्चरो, जङ्गली जनावर, आगो, तरवार जस्ता सामाग्रीहरु द्वारा सहिद भए । अन्त्यमा कन्स्टेन्टाइन रोमको सम्राट भएपछि सतावटको युगको अन्त्य भयो ।

३. साम्राज्यको युग (ए.डि ३१३–४७६) (कन्स्टेन्टाइनको उर्दीदेखि रोमी साम्राज्यको अन्त्य सम्म)

ः– सतावटमा परेका मण्डलीको अब साम्राज्य मण्डलीमा परिणत भयो, रोमी साम्राज्यको चिन्ह चिलको सट्टा क्रुष भयो । र ईसाइ धर्म नै साम्राज्यको एक धर्म भयो । कन्स्टेन्टीनोपल रोमी साम्राज्यको नयाँ राजधानी भयो र रोम चाहिँ मण्डलीको केन्द्र भयो । धेरै राष्ट्रहरुले रोम राज्यलाई विभिन्न समयमा आक्रमण गरेका थिए । जुन–जुन राष्ट्रहरुले रोममा आक्रमण गरे ति ति राष्ट्रहरुमा ठिक उल्टो परमेश्वरको राज्यको वृद्वि भयो ।  केहि समय पछि रोमको पतन संगै साम्राज्य युगको पनि अन्त्य भयो ।

४. मध्ये युग (ए.डि ४७६–१५१७) (रोमको पतन देखि महान सुधारक मार्टिन लुथरको समय)

ः– रोमको पतन पछि १००० वर्षको अवधीलाई मध्ये युगको अवधी भनिन्छ । युरोप महादेशमा थुप्रै राष्ट्रहरु भएकोले एउटै शक्तिद्वारा नियन्त्रन गर्न गाह्रो परिरहेको थियो । र त्यहाँ कुनै मेलमिलाप थिएन । फलस्वरुप धेरै राष्ट्रहरु स्वतन्त्र भए यहि समयमा पोपहरु मण्डलीमा देखा परेका थिए । यीनै  पोपहरुले साम्राज्यको राजनैतिक अधिकार र आत्मिक अधिकार दुबै चलाउँथे । यही अवधीमा इस्लाम धर्मको उदय भयो, धार्मीक युद्वहरु भयो साथ साथै पवित्र रोमको राज्यको पनि स्थापना भयो । यहि अवधीमा मण्डलीमा भ्रष्टचार, अनैतिकता, राजनिती र पोपहरुको बाहुल्यता रह्यो ।

५. सुधारको युग (ए.डि १५१७–१६४८) (महान सुधारक लुथरदेखि लिएर अन्तिम ३० वर्षको धार्मीक युद्व सम्म)

ः– विभिन्न कुराहरुको सुधार हुनुपर्छ भनेर मध्ये युगदेखि नै प्रयास भइरहेको थियो । तर त्यो सुधार ए.डि १५१७ मा आएर शुरु भयो । जब मार्टिन लुथरले (विटन वर्ग) को मण्डलीको ढोकामा ९५ बुँदा टाँसीदिए तब मण्डली सुधारको कदमहरु अगाडि बढेको देखिन्छ । यहि अवधीमा युरोप बाहिरका मण्डलीहरुले रोमनक्याथोलीक मण्डलीबाट स्वतन्त्र भएर एउटा छुट्टै र पवित्र मण्डली स्थापना गर्ने विचार गरे । यहि अवधीमा क्याथोलिक मण्डलीमा पनि सुधार भयो ।

६. आधुनिक युग (ए.डि १६४८– अहिले सम्म) (३० वर्षको धर्मीक युद्वको अन्त्यदेखि अहिले सम्म)

ः– यस अवधीमा विभिन्न समुहहरुले मण्डलीलाई घचघच्याको पाइन्छ । यहि अवधीमा विभिन्न मण्डलीहरुले मिसेनरीहरु पठाउन शुरु गरेको पनि पाइन्छ । साथै मण्डली मण्डलीमा विभाजन भन्दा पनि मण्डलीको एकता ल्याउन खोजेको जस्तो देखिन्छ ।

Thank you For Reading

Please Share 

अध्ययन गरिदिनुभएकोमा धन्यवाद 

परमेश्वरले अाशिष दिनुभएको होस् ।